Alternatief nummer Juridisch Loket
Is er een alternatief nummer van het Juridisch Loket? Vanuit onze doelgroep, de sociale minima in Nederland, krijgen wij regelmatig te horen dat zij geen beltegoed hebben om het 0900-nummer (25 cent per minuut, met een maximum van € 12,50 per gesprek) van het Juridisch Loket te bellen voor een doorverwijzing naar een advocaat, of voor een telefonisch adviesgesprek met een jurist van het Juridisch Loket.
Ook komt het voor dat cliënten op eigen instigatie, of op verzoek van een bewindvoerder, een telefoonabonnement hebben waarmee géén 0900-nummers gebeld kunnen worden. In deze situaties is het voor rechtzoekenden niet mogelijk om telefonisch contact op te nemen met het Juridisch Loket voor juridisch advies of voor een diagnosedocument voor een advocaat. Dit is extra wrang, omdat er géén korting op de wettelijke eigen bijdrage voor een advocaat of mediator mogelijk is, zonder een diagnosedocument van het Juridisch Loket. De ‘sociaal zwakkere rechtzoekende’ wordt aldus gedwongen om kosten te maken om korting op de ‘wettelijke eigen bijdrage’ te kunnen verkrijgen.
Indien het – vanwege het ontbreken van financiële middelen – niet mogelijk is om het dure 0900-nummer van het Juridisch Loket te bellen, is het voor de sociale minima zeker niet mogelijk om reiskosten te maken om persoonlijk aan de balie van het Juridisch Loket een doorverwijzing voor een advocaat af te halen. En vooral niet wanneer de rechtzoekende in kwestie woonachtig is in een stad waar géén vestiging van het Juridisch Loket is gelegen.
Daar komt nog bij dat het Juridisch Loket de eis stelt dat het de rechtzoekende zelf moet zijn die telefonisch contact opneemt via het 0900-nummer voor een diagnosedocument voor een advocaat. Slechts bij hoge uitzondering mag de rechtshulpverlener bellen, bijvoorbeeld in het geval dat de rechtzoekende ‘geen Nederlands’ spreekt. Aan deze praktisch moeizame en maatschappelijk onwenselijke situatie dient een einde te komen. De toegang tot het rechtsbestel en het kunnen verkrijgen van een korting op de wettelijke eigen bijdrage voor sociale minima dient feitelijk niet op deze manier ingeperkt te worden. Er zal óf een telefoonnummer tegen lokaal tarief van het Juridisch Loket beschikbaar moeten komen, óf de rechtzoekende moet de gelegenheid worden geboden om de advocaat of mediator namens de rechtzoekende naar het Juridisch Loket te laten bellen voor een diagnosedocument voor de korting op de wettelijke eigen bijdrage. De dure belkosten komen alsdan tenminste niet voor rekening van de armlastige rechtzoekende, doch voor rekening van de rechtshulpverlener. Deze kan de belkosten als bedrijfskosten ten laste van de winst aftrekken. Een bijstandsgerechtigde heeft die mogelijkheid niet. Echter, om haar moverende redenen wil het Juridisch Loket niet voor deze oplossing kiezen en dient de ‘bijstandstrekker’ persoonlijk het 0900-nummer te bellen. Dit heeft in de praktijk een beperking van de toegang tot het rechtsbestel tot gevolg.
De andere oplossing is dat het Juridisch Loket haar verdienmodel aanpast; Het Juridisch Loket wordt ongeveer 450.000 keer per jaar gebeld op haar 0900-nummer. Een gemiddeld telefoongesprek met het Juridisch Loket, inclusief de daaraan voorafgaande wachttijd, duurt 30 minuten. Een snelle rekensom leert dat het Juridisch Loket jaarlijks een bedrag van minimaal vier miljoen euro aan belopbrengsten binnenhaalt. De exacte belomzet van het 0900-nummer komt niet terug in het jaarverslag van het Juridisch Loket. Om dit te weten te komen, zal een Wob-verzoek moeten worden ingediend. Het is echter aan de politiek om deze dure drempel voor de sociale minima te verlagen en de toegang tot het Juridisch Loket ook echt toegankelijk te maken. Een alternatief telefoonnummer van het Juridisch Loket tegen ‘normaal’ beltarief is de enige reële optie. Hier hangt een prijskaartje aan. Het Juridisch Loket is voor wat haar financiële huishouding betreft, voor een groot deel afhankelijk van de ‘belopbrengsten’ van haar 0900-nummer. Is het moreel verantwoord om de rekening daarvan bij de sociaal-zwakkere doelgroep te leggen ?