Beslaglegging
Betaalt u een rekening niet, dan kan beslaglegging volgen. Alleen een deurwaarder mag tot beslaglegging overgaan. Dit kan een gerechtsdeurwaarder zijn, een belastingdeurwaarder of een gemeentedeurwaarder. Gemeenten hebben de mogelijkheid om medewerkers van incassobureau’s zoals Cannock Chase aan te stellen als gemeentedeurwaarder. Er is geen bijzondere opleiding om gemeentedeurwaarder te worden. De gemeente kan iedereen, zonder noemenswaardige opleiding tot gemeentedeurwaarder aanwijzen. Gerechtsdeurwaarders moeten wel een speciale driejarige deurwaardersopleiding volgen op HBO-niveau. Vervolgens moet de gerechtsdeurwaarder in spé nog een jaar stage lopen op een deurwaarderskantoor. Zodra dit stagejaar met succes is afgerond, mag hij of zij tot toegevoegd gerechtsdeurwaarder worden benoemd door de Minister van Rechtsbescherming. Hierna volgt beëdiging door de rechtbank en mag de gerechtsdeurwaarder beslagleggingen uitvoeren. De Rijksbelastingdienst heeft een eigen interne opleiding tot belastingdeurwaarder. In principe kan elke ambtenaar de opleiding tot rijksbelastingdeurwaarder volgen. De Regionale Belastinggroep, die zich bezig houdt met de inning van lokale belastingen, zoals waterschapsbelasting, kan ook eigen belastingdeurwaarders aanstellen. En zo zijn er nog andere regionale belastingdiensten die met eigen belastingdeurwaarders werken.
De gemeenschappelijke deler tussen deze soorten deurwaarders is dat zij allemaal tot beslaglegging mogen overgaan. Afhankelijk van de soort deurwaarder die beslag wil leggen, zijn er verschillende mogelijkheden om beslaglegging te voorkomen. Het is daarom van belang om de deurwaarderspapieren die de beslaglegging aankondigen goed te bestuderen en te onderzoeken welke deurwaarder beslag heeft gelegd of beslag wil leggen. Mocht u de deurwaarder persoonlijk spreken, vraag altijd of hij gerechtsdeurwaarder, gemeentedeurwaarder, regionale belastingdeurwaarder of Rijksbelastingdeurwaarder is. Indien u onze hulp nodig heeft om beslaglegging te voorkomen, is het noodzakelijk dat u vooraf in kaart heeft gebracht welke (soort) deurwaarder beslag wil leggen en voor welke vordering of schuld. Vraag altijd om een brief of exploot waarin de deurwaarder staat vermeld en de vordering is omschreven waarvoor beslaglegging is aangevraagd. Alleen dan kunnen wij u goed adviseren of beslaglegging is te voorkomen of succesvol is aan te vechten.
Betekening beslaglegging
De betekening van beslaglegging is dat er zaken, roerende of onroerende, of vorderingen, door de deurwaarder worden veiliggesteld om deze uiteindelijk te gelde te maken om een schuld te voldoen. Dit veiligstellen van waardevolle zaken door de deurwaarder kan – afhankelijk van de soort beslaglegging – op verschillende manieren plaatsvinden. Op het moment dat de deurwaarder tot beslaglegging is overgegaan, is de eigenaar van het beslagobject niet meer bevoegd om over het in beslag genomen goed te beschikken. In geval van beslag op een bankrekening wordt het positief saldo door de bank geblokkeerd voor de deurwaarder en kunt u niet meer over het geld op de rekening beschikken. Indien de deurwaarder beslag legt op uw huis, dan wordt dit beslag ingeschreven in het Kadaster en kunt u uw huis niet meer vrij van beslag verkopen. En legt de deurwaarder beslag op de inboedel van uw woning, dan mag u de in beslag genomen spullen, zoals bijvoorbeeld de wasmachine en de TV, niet meer verplaatsen of verkopen. Doet u dit wel, dan pleegt u een strafbaar feit en is er sprake van verduistering. De deurwaarder kan bij de politie aangifte doen en de Officier van Justitie kan vervolgens besluiten om u strafrechtelijk te vervolgen. Dit kan uiteindelijk een boete of een gevangenisstraf tot gevolg hebben. Onderschat u de betekenis van beslaglegging niet. De gevolgen zijn ingrijpend en het in beslaggenomen goed bevindt zich wettelijk gezien niet meer in uw macht. Dit is niet altijd zichtbaar. Bijvoorbeeld wanneer de deurwaarder tot beslaglegging op uw auto is overgegaan, maar de deurwaarder de auto niet heeft meegenomen en u gewoon over de autosleutels beschikt en zo kan wegrijden. Uiterlijk lijkt er op dat de beslaglegging op uw auto geen gevolgen heeft, want de auto staat nog steeds voor uw deur en u kunt zo instappen en wegrijden. De sticker die de deurwaarder op uw voorruit heeft geplakt, kunt u eraf halen en er is verder niets meer te zien dat er beslag op de auto is gelegd. U beschikt nog steeds over kentekenbewijs deel III en kunt naar het postkantoor gaan en de auto op andermans naam zetten.
De juridische betekenis van de beslaglegging op uw auto is echter heel anders; Op het moment dat de deurwaarder een sticker op uw auto heeft geplakt over de beslaglegging en in uw brievenbus een beslagexploot heeft gedaan waarin staat dat uw auto voor een schuld door de deurwaarder in beslag is genomen, is de auto formeel in beslag genomen. U bent wettelijk niet meer bevoegd om de auto te verplaatsen of om het kentekenbewijs van de auto op naam van iemand anders over te schrijven. Doet u dit toch, dan kan de politie u daarvoor oppakken en kunt u gevangenisstraf of een boete door de strafrechter opgelegd krijgen. De uiterlijke kenmerken en de betekenis van de beslaglegging zijn afhankelijk van het soort beslag en het specifieke beslagobject niet altijd even zichtbaar. Dit blijkt echter altijd duidelijk en ondubbelzinnig uit de officiële beslagstukken die de deurwaarder op grond van de wet na de beslaglegging aan u persoonlijk moet overhandigen of in uw brievenbus moet gooien. Wanneer u ons om raad wilt vragen over de betekenis en de gevolgen van de beslaglegging, zorg dat u de officiële deurwaardersstukken over het beslag bij de hand heeft. Alleen dan kunnen wij u goed helpen.
Beslaglegging zonder rechterlijke uitspraak
Omdat beslaglegging zeer ingrijpend is, mag er niet zomaar zonder een rechterlijke uitspraak beslag worden gelegd. Dit is alleen toegestaan aan overheidsinstanties, zoals de Belastingdienst, de gemeente, het CJIB, de DUO en andere bij de Wet aangewezen overheidsinstellingen. Deze overheidsorganen hebben wettelijk de bevoegdheid gekregen om zonder rechterlijke uitspraak tot beslaglegging voor vorderingen over te gaan. Voordat het zover is, dienen er altijd een flink aantal stappen door de overheidsinstantie te worden genomen, voordat de deurwaarder uiteindelijk zonder toestemming van de rechter beslag mag leggen. Er dient namelijk eerst een officieel besluit door de overheidsdienst te worden genomen waarin de hoogte en de grondslag van de vordering is bepaald. Bent u het niet eens met dit besluit, dan kunt u daartegen bezwaar maken. En bent u het niet eens met de beslissing op uw bezwaar, dan heeft u de mogelijkheid om bij de rechter in beroep te gaan tegen het overheidsbesluit. Doet u dit allemaal niet, of bent u door de rechter in het ongelijk gesteld en betaalt u de vordering niet, dan heeft de overheid de mogelijkheid om zelf een dwangbevel voor de openstaande schuld uit te vaardigen. Toestemming van de rechter is daarvoor niet nodig. De deurwaarder zal vervolgens met het dwangbevel bij u langs gaan en bevel tot betaling doen. Geeft u geen gevolg aan dit betalingsbevel van de deurwaarder, dan mag de deurwaarder tot beslaglegging overgaan. Er komt geen rechter aan te pas. Het is daarom van belang om tijdig bezwaar te maken tegen een boete, belastingaanslag of andere overheidsvordering. Zodra de bezwaartermijn is verstreken, zal het overheidsorgaan het dwangbevel uitvaardigen en volgt bij niet betaling beslaglegging zonder rechterlijke uitspraak. Bent u het niet eens met het dwangbevel van de deurwaarder, dan heeft u (meestal) vier weken de tijd om in verzet te gaan tegen de tenuitvoerlegging van het dwangbevel. Op deze manier kun u beslaglegging alsnog voorkomen. U gaat in verzet tegen het dwangbevel door de opdrachtgever van de deurwaarder te dagvaarden in een verzetprocedure. U heeft hier een advocaat of deurwaarder voor nodig en er zijn hoge kosten aan verbonden. Er vindt vervolgens achteraf een rechterlijke uitspraak plaats of de deurwaarder met het dwangbevel beslag mag leggen. Is de rechter van mening dat de deurwaarder tot beslaglegging mag overgaan, dan wordt u veroordeeld tot betaling van de proceskosten van de verzetprocedure.
Beslaglegging bedrijf
Als u privé schulden heeft en een bedrijf aan huis of een éénmanszaak drijft, mag de deurwaarder bij het bedrijf tot beslaglegging overgaan. Andersom geldt hetzelfde; Als u zakelijk schulden heeft en uw bedrijf staat op uw privéadres ingeschreven, mag de deurwaarder bij u thuis beslag leggen voor uw zakelijke schulden.
U kunt dit op verschillende manieren voorkomen; In de eerste plaats kunt u het bedrijf op een ander adres inschrijven dan op uw privéadres. Er zijn instellingen waar u tegen een gering bedrag uw bedrijf of onderneming bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel als vestigingsadres kunt inschrijven. Bijvoorbeeld bij Postadres Nederland (www.postadresnederland.org). Hierdoor zal de deurwaarder die voor schulden van uw bedrijf beslag wil leggen, naar het zakelijk inschrijfadres volgens het Handelsregister gaan. U krijgt dan in beginsel thuis geen deurwaarders aan uw deur voor schulden van uw bedrijf. Ook als u privé schulden heeft, zal de deurwaarder niet bij het zakelijk inschrijfadres van uw bedrijf bij Postadres Nederland langs gaan om daar beslag te leggen ten laste van uw bedrijf.
En is het voor u om praktische redenen niet mogelijk om uw privéadres en het zakelijk adres van uw bedrijf te scheiden, maak dan een lijst van de spullen in uw woning die privé eigendom zijn (of van uw echtgenote zijn) en welke zaken tot het bedrijf horen. Deze lijst laat u vervolgens door de notaris in een akte vastleggen. Dit kost een paar honderd euro aan notariskosten. Maar, mocht er vervolgens een deurwaarder langskomen voor beslaglegging voor schulden van uw bedrijf, dan kunt u middels de notariële akte aantonen dat de inboedel niet van het bedrijf is, maar van u privé. De notariële akte heeft ‘dwingende bewijskracht’. Dit betekent dat als de deurwaarder toch voor bedrijfsschulden op uw privé inboedel tot beslaglegging wil overgaan, de deurwaarder moet bewijzen dat de spullen – in weerwil van het gestelde in de notariële akte – eigendom van het bedrijf zijn en niet van u privé. Dit is zeer moeilijk voor de deurwaarder om te bewijzen.
Is de situatie anders, namelijk dat een zakelijke schuldeiser via een deurwaarder beslag wil leggen op spullen van u bedrijf, dan kunt u de beslaglegging voorkomen door uit hoofde van een privégeldlening van u aan het bedrijf een pandrecht vestigen op de bedrijfsinventaris. Dit ter zekerheid voor uw lening in privé aan het bedrijf. Deze pandakte registreert u vervolgens bij de Belastingdienst. Indien er vervolgens een deurwaarder tot beslaglegging wil over gaan bij uw bedrijf, dan gaat uw pandrecht voor. Indien de bedrijfsinventaris veel waard is, is het verstandig om de leningsovereenkomst en de pandakte door een notaris te laten opstellen. Daaraan zijn wel kosten verbonden.
Beslaglegging auto
Beslaglegging op een auto is mogelijk voor schulden op naam van de kentekenhouder. Indien u uw auto op naam zet van iemand die schulden heeft, dan kan de deurwaarder voor die schulden beslag leggen op uw auto. De deurwaarder mag bij beslag op een auto uitgaan van de kentekenhouders gegevens in het kentekenregister van de (Rijksdienst voor het Wegverkeer) RDW. Wanneer u toch persé wil dat uw auto in het kentekenregister op iemand anders zijn naam staat, laat dan door een notaris in een akte vastleggen, dat de auto juridisch aan u in eigendom toebehoort. Dit met de reden waarom het kenteken van de auto op de naam van iemand anders staat. Een reden hiervoor kan zijn, dat u iemand wél het gebruiksrecht van uw auto wil verschaffen, met de bijbehorende lasten (zoals wegenbelasting en verzekering), maar dat u niet uw eigendom van de auto wil opgeven. In geval van een ‘ouder-kind-relatie’ komt deze constructie regelmatig voor.
Is de auto niks waard, dan mag de deurwaarder juridisch gezien de auto niet in beslag nemen. In de praktijk gaan deurwaarders echter veelvuldig tot beslaglegging over op auto’s die niets waard zijn. Dit is onrechtmatig. Een dergelijk beslag is als vexatoir aan te merken en de deurwaarder moet het beslag opheffen. Is de deurwaarder daartoe niet bereid, dan is het mogelijk om door middel van een executiegeschil bij de voorzieningenrechter opheffing van het beslag te vorderen. Een uitzondering hierop zijn auto’s waarvoor geen wegenbelasting wordt betaald, die niet APK-gekeurd zijn, of waarvoor oplopend parkeerboetes van de gemeente of het CJIB openstaan. De rechter heeft geoordeeld dat deze auto’s – ook al zijn ze niets waard – door de beslag leggende overheidsinstantie door middel van een executieverkoop van de weg mogen worden gehaald. Anders blijven de onverhaalbare overheidsvorderingen op de auto-eigenaar maar oplopen. In andere gevallen maakt u zeker een goede kans om de beslaglegging of de openbare verkoop van uw (oude) auto door de deurwaarder succesvol aan te vechten.
Beslaglegging huis
Als u schulden heeft en een eigen huis bezit, is de kans groot dat de deurwaarder tot beslaglegging op uw huis overgaat. De beslaglegging is pas effectief nadat de deurwaarder het beslagexploot bij het kadaster heeft ingeschreven. Vanaf dat moment kan iedereen in het kadaster zien dat er beslag ligt op uw woning en kunt u het huis niet meer verkopen zonder het beslag erop. Een notaris zal in het algemeen niet willen meewerken aan de verkoop en levering van een huis waarop een beslag ligt. Als u het huis zelf wil verkopen, moet u dus eerst zorgen dat het beslag eraf gaat. De deurwaarder is verplicht om binnen drie dagen na de beslaglegging op uw huis het beslagexploot aan u te betekenen. Doet de deurwaarder deze betekening niet tijdig, dan is het beslag nietig en is de deurwaarder verplicht om het bij het kadaster ingeschreven beslag door te halen.
De hypotheekbank zal uw huis wél ‘vrij van het beslag’ kunnen verkopen. De bank zal dit waarschijnlijk alleen doen als u betalingsachterstand bij uw hypotheek heeft, of als de beslaglegger zelf tot de openbare verkoop van uw huis wil overgaan. Wanneer er geen overwaarde op uw huis zit, zal een beslaglegger niet snel tot de executoriale verkoop van uw woning overgaan. De bank zal namelijk de beslaglegger aansprakelijk stellen indien er door de verkoop van uw huis door een beslaglegger, een restschuld zal ontstaan. De bank is door de verkoop zijn zekerheidsrecht kwijt en blijft wellicht met een onverhaalbare restvordering zitten. In de praktijk hoeft u dus niet bang voor verkoop van uw woning na beslaglegging, in het geval dat er geen overwaarde op uw woning zit. De deurwaarder zou eigenlijk geen beslag moeten leggen op huizen waarop geen overwaarde zit. De ratio achter beslaglegging op een huis, is dat een openbare verkoop van de woning een batig saldo voor de beslaglegger zal opleveren. Dit blijkt echter zelden het geval en het enig effect is dat de schuldenaar of de schuldeisers met extra beslagkosten wordt opgezadeld, zonder dat de vordering wordt voldaan.
Beslaglegging inboedel
Een deurwaarder zal pas tot beslaglegging op de inboedel overgaan, als andere executiemiddelen geen resultaat hebben opgeleverd. Vaak is het een laatste poging van de deurwaarder om door middel van ‘aanzegging van beslag op de inboedel’ alsnog een betaling of een betalingsregeling te forceren. In de praktijk sorteert de enkele ‘dreiging’ dat de inboedel door een deurwaarder in beslag wordt genomen al voldoende effect; ‘de schuldenaar belt in paniek naar de deurwaarder op en spreekt een betalingsregeling af’. Helaas is beslaglegging op de inboedel niet bedoeld om een betalingsregeling af te dwingen. De deurwaarders mag dit executiemiddel alleen aanzeggen, als de deurwaarder ook écht beslag op de inboedel wil leggen. De deurwaarder is wettelijk verplicht om tijdig vooraf expliciet een beslagdatum aan te kondigen en de deurwaarder moet vervolgens op die dag écht langskomen om beslag te leggen. Alleen dreigen met beslag op de spullen thuis, zonder de spullen in beslag te nemen, is tuchtrechtelijk laakbaar en u kunt hierover een tuchtklacht tegen de deurwaarder indienen bij de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders te Amsterdam.
Aan de andere kant is het zo dat het een deurwaarder ook niet is toegestaan om tot beslaglegging over te gaan op een inboedel waarvan de deurwaarder weet dat die bij openbare verkoop niets zal opbrengen. Indien de executieopbrengst van een in beslag genomen inboedel minder opbrengt dan de beslag- en executiekosten die de deurwaarder daarvoor heeft gemaakt, handelt de deurwaarder onrechtmatig en dient hij de door hem gemaakte kosten voor de beslaglegging op de inboedel voor eigen rekening te nemen. Wanneer de deurwaarder daartoe niet bereid is, kunt u hierover een tuchtklacht indienen bij de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders te Amsterdam. Tevens heeft u de mogelijkheid om de deurwaarder en zijn opdrachtgever in een civiele procedure tot restitutie van nodeloos in rekening gebrachte beslag- en executiekosten te dagvaarden.
Beslaglegging bankrekening
Een deurwaarder kan op elke willekeurige dag tot beslaglegging op uw bankrekening overgaan. Dit wanneer er schulden zijn uit hoofde van een dwangbevel, een vonnis of een andere executoriale titel. Heeft u schulden, dan is het niet verstandig om spaargeld aan te houden bij een Nederlandse bankinstelling. U kunt uw spaargeld het beste stallen bij een buitenlandse bank, bijvoorbeeld bij een (gratis) Duitse bank zoals N26 www.n26.com. Een Nederlandse deurwaarder kan geen beslag leggen op uw spaartegoeden bij een buitenlandse bank. Indien een deurwaarder beslag legt op uw Nederlandse bankrekening, bijvoorbeeld bij de ING Bank of de ABN AMRO Bank, dan wordt niet alleen de bankrekening waarop de deurwaarder beslag legt, geblokkeerd, maar vallen ook alle tegoeden op andere bankrekeningnummers die u bij dezelfde bank aanhoudt, onder het beslag. Uw spaarrekening valt hier ook onder en u bent al het spaargeld kwijt ten gevolge van het bankbeslag.
Wanneer de deurwaarder beslag legt op de betaalrekening waarop uw salaris of uitkering binnenkomt, mag de deurwaarder niet uw gehele uitkering of salaris inhouden. Dit is anders voor uw spaargeld. De deurwaarder mag al het spaargeld houden dat op het moment van beslaglegging op uw bankrekening staat. Neem daarom geen risico als u schulden heeft bij deurwaarders en zorg dat u geen spaargeld aanhoudt bij een bekende Nederlandse bankinstelling. En wilt u uw spaargeld niet bij een buitenlandse bank parkeren, kies dan voor een meer onbekende bank in Nederland met een bankvergunning zoals de Attijariwafa bank Europe of de Demir Halk bank Nederland. Deze banken vallen onder het garantiestelsel van De Nederlandse Bank (DNB) en uw spaargeld wordt – ingeval van een default’ door de Nederlandse staat gegarandeerd tot een bedrag van honderdduizend euro.
Beslaglegging loon
Bent u door de rechtbank tot betaling veroordeeld, of heeft de deurwaarder een dwangbevel aan u betekend, dan mag beslaglegging volgen. De eerste mogelijkheid die de deurwaarder zal onderzoeken, is of u in loondienst werkt. Als dit het geval is, zal de deurwaarder aan uw werkgever een formulier sturen waarop ingevuld moet worden hoe hoog uw loon is en of er al inhoudingen of beslagen op uw loon zijn. Aan de hand hiervan beslist de deurwaarder of hij tot beslaglegging op uw loon overgaat. U kunt hier niets tegen doen.
Heeft de deurwaarder éénmaal loonbeslag gelegd, dan is hij wettelijk verplicht om de juiste beslagvrije voet aan te houden. Dit houdt in dat de deurwaarder, afhankelijk van uw gezinssituatie en uw gezamenlijk gezinsinkomen, elke maand een bedrag voor u vrij dient te laten om van te kunnen leven. Dit heet de wettelijke beslagvrije voet. Het is van belang dat u ingeval van loonbeslag door een deurwaarder, zo snel mogelijk zelf uw beslagvrije voet berekent en dit vergelijkt met de beslagvrije voet die de deurwaarder hanteert bij de beslaglegging op uw loon. Is de door de deurwaarder gehanteerde beslagvrije voet te laag en er wordt er elke maand bij het loonbeslag teveel ingehouden, vraag de deurwaarder – schriftelijk of per e-mail – om met terugwerkende kracht de wettelijke beslag vrije voet toe te passen. In de meeste gevallen heeft u dan recht op teruggave van de in voorafgaande maanden teveel ingehouden bedragen. Is de deurwaarder niet bereid om met terugwerkende kracht de beslagvrije voet te verhogen, dien hierover een tuchtklacht in bij de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders te Amsterdam. En heeft de deurwaarder evident teveel geld bij u ingehouden vanwege een onjuiste beslagvrije voet bij beslaglegging op uw loon, dan heeft u de mogelijkheid om in een civiele dagvaardingsprocedure de deurwaarder en zijn opdrachtgever tot restitutie van het teveel ingehouden aan te spreken. Overleg eerst met ons of dit zinvol is en of er voor u dagvaardingskosten aan zijn verbonden.