Onterecht vastzitten
Ten onrechte opgepakt door de politie of door Justitie ? Dan heeft u recht op schadevergoeding na onterecht vastzitten.
Wanneer u ten onrechte bent opgepakt en vervolgens heeft vastgezeten op het politiebureau, in een huis van bewaring of in de gevangenis, dan kunt u recht hebben op schadevergoeding.
Recht op schadevergoeding
U heeft in beginsel recht op schadevergoeding vanaf het moment van inverzekeringstelling op het politiebureau. Alsdan komt er een hulpofficier van justitie naar u toe, meestal een inspecteur van de politie, die u vertelt dat u wordt vastgehouden en voor maximaal 3 dagen moet vastzitten. Aan u wordt hierbij een “bevel tot inverzekeringstelling” uitgereikt.
Sepot, vrijspraak of ontslag van rechtsvervolging
Of u onterecht heeft vastgezeten, wordt bepaald volgens artikel 89 Sv. Er moet een strafzaak tegen u zijn geëindigd zonder dat er aan u een straf of maatregel is opgelegd. Dat is dus het geval bij een sepot, vrijspraak of ontslag van rechtsvervolging.
Geen schadevergoeding eerste 6 uur
Helaas heeft u op grond van de wet geen recht op schadevergoeding voor de eerste 6 uur die u heeft vastgezeten op het politiebureau. De tijd tussen 0.00u en 9.00u telt hierbij niet mee, zodat u tot maximaal 15 uur kunt worden vastgehouden, zonder dat u aanspraak kunt maken op schadevergoeding wegens onjuiste gevangenhouding. Feitelijk heeft u als gewezen verdachte pas recht op schadevergoeding wegens onterechte detentie wanneer u “officieel” een “bevel tot inverzekeringstelling” van de hulpofficier van justitie heeft ontvangen.
Hoogte schadevergoeding bij onterecht vastzitten
De hoogte van de schadevergoeding is afhankelijk van de ernst en aard van de zaak. En van de nadelige gevolgen die u heeft ondervonden omdat u vast heeft gezeten. Overige omstandigheden die bepalend zijn voor de hoogte van de schadevergoeding kunt u eveneens opvoeren. In het algemeen hanteren de rechtbanken echter een standaard bedrag per dag aan schadevergoeding:
- Eén dag politiebureau € 105,00
- Eén dag huis van bewaring € 85,00
- Eén dag huis van bewaring in beperkingen € 105,00
Berekening schadevergoeding na onterecht vastzitten
Voor de berekening van de door u vanwege onterechte detentie geleden immateriële schade wordt een vergoedingsmaatstaf gehanteerd.
Zoals eerder aangegeven heeft u, ingeval u als verdachte ten onrechte in detentie heeft gezeten, recht op schadevergoeding wanneer de strafzaak hierna door het Openbaar Ministerie of door de politie wordt geseponeerd. Ook ingeval van vrijspraak of bij ontslag van rechtsvervolging heeft u recht op schadevergoeding.
Berekening immateriële schadevergoeding
Voor de berekening van de immateriële schadevergoeding wegens onterechte detentie wordt aangesloten bij een vast bedragen per dag van de gevangenhouding.
Voor de berekening van de geleden immateriële schade wordt een vergoedingsmaatstaf aangehouden van € 105,- voor elke dag, die u als verdachte in een politiecel of in beperkingen in het Huis van Bewaring heeft doorgebracht en een lager bedrag van € 80,- voor elke dag die u als verdachte niet in beperkingen in het Huis van Bewaring heeft doorgebracht, dit is inclusief de dag van de aanvang van de detentie. Met een dag wordt bedoeld de periode van vier en twintig uren zoals genoemd in artikel 136 lid 1 van het Wetboek van Strafvordering. Dit betekent dat de dag waarop men in vrijheid wordt gesteld, niet wordt vergoed. Een dag die begint met een vergoedingsmaatstaf van € 105,- maar die overgaat in een dag met een vergoedingsmaatstaf van € 80,- wordt aangemerkt als een dag met een vergoedingsmaatstaf van € 80,-.
Waarom Sociaal Verhaal?
Sociaal Verhaal is een non-profit vereniging die mensen helpt met allerlei problemen.
We proberen altijd om een gepaste oplossing te vinden
Al onze hulp om een advocaat te vinden is gratis!
Wanneer is er sprake van onterecht vastzitten ?
U heeft alleen recht op schadevergoeding als er sprake is van onterecht vastzitten. Op grond van artikel 89 Wetboek van Strafvordering heeft u recht op schadevergoeding als de strafzaak is geëindigd zonder oplegging van een straf of maatregel, of wanneer u alleen bent veroordeeld voor een feit waarvoor geen voorlopige hechtenis opgelegd kan worden. Tot slot heeft u recht op schadevergoeding wegens onterecht vastzitten als u wel schuldig bent verklaard, maar daarbij geen straf of maatregel is opgelegd.
Welke schadeposten komen voor vergoeding in aanmerking ?
U heeft recht op schadevergoeding na vrijspraak, ontslag van rechtsvervolging en sepot. De verschillende posten die voor vergoeding van schade in aanmerking komen, staan in de artikelen 89 Sv. en 591a Sv.
- Immateriële schade na onterechte vrijheidsbeneming
Immateriële schade is schade veroorzaakt door verdriet, de pijn en het verlies aan levensvreugde ten gevolge van het onterecht vastzitten. Schadevergoeding die wordt uitgekeerd voor immateriële schade wordt ook wel smartengeld genoemd. Bij de bepaling van de hoogte van schadevergoeding zoeken de rechtbanken aansluiting bij de in het Landelijk Overleg van Voorzitters van de Strafsectoren (LOVS) afgesproken bedragen van € 105,00 per dag als de voorlopige hechtenis of de inverzekeringstelling in een politiebureau of in alle beperkingen is doorgebracht. Voor onterecht vastzitten in een huis van bewaring of in een jeugdinrichting wordt € 80,00 per dag als vergoeding aangehouden. Uiteraard is het mogelijk om in uitzonderlijke gevallen een hogere vergoeding te vragen.
- Vermogensschade na onterechte vrijheidsbeneming
Naast geleden immateriële schade, kunt u ook vermogensschade hebben geleden ten gevolge van onterecht vastzitten. Meestal gaat het dan om gederfde inkomsten, omdat u niet heeft kunnen werken vanwege het onterecht vastzitten. U heeft recht op vergoeding van uw gederfde inkomsten als u kunt bewijzen dat u ook echt had moeten werken in de periode van uw onterechte detentie. Een schriftelijke verklaring van uw werkgever is hiervoor voldoende. Uw werkgever moet in zijn verklaring de dagen opgeven die u had moeten werken, het aantal uren per dag en uw netto uurloon. Aan de hand hiervan kunnen uw totale gederfde inkomsten worden berekend. Stel bijvoorbeeld dat u drie dagen heeft vastgezeten en u die drie dagen vijf uur per dag had kunnen werken tegen een netto uurloon van € 12,50, dan heeft u dus recht op € 187,50 aan vermogensschade vanwege onterecht vastzitten.
Wanneer u een eigen onderneming heeft, dan is het moeilijker om de gederfde inkomsten aan te tonen. U dient dan een accountant een berekening te laten maken of een opdrachtgever van u een verklaring op papier laten zetten. Tot slot is het mogelijk om als scholier of student een vergoeding aan vermogensschade te claimen vanwege onterecht vastzitten. U heeft dan wel een schriftelijke verklaring van uw school nodig, waarin staat dat u het schooljaar niet heeft kunnen afronden of dat u bent blijven zitten vanwege de detentie. Ook als u uw examen heeft gemist vanwege voorarrest, is een verklaring van uw school nodig.
- Reis- en verblijfskosten zitting
Alle reis- en verblijfskosten die u moet maken in verband met de behandeling ter terechtzitting komen voor vergoeding in aanmerking. Het gaat dan om de kosten die u heeft gemaakt om bij de zitting aanwezig te kunnen zijn. Reiskosten en parkeerkosten. Verblijfkosten vallen hier ook onder indien u hotelkosten heeft moeten maken voor bijvoorbeeld meerdere zittingen in korte termijn waarbij u in alle redelijkheid niet steeds op en neer kon reizen. Als u van verschillende gerechtelijke instanties de zitting moet bijwonen, zoals de rechtbank in eerste aanleg en het gerechtshof in hoger beroep, dan komen de reis- en verblijfskosten van beide instanties in aanmerking. U kunt standaard een bedrag van 19 cent per kilometer vorderen vanaf uw woonadres tot de rechtbank of het gerechtshof, dit op basis van de kortste reisafstand. Voor parkeerkosten moet u het parkeerkaartje meesturen. Andere reis- en verblijfskosten, zoals voor gesprekken met de politie of de reclassering komen niet voor vergoeding in aanmerking.
- Schadevergoeding vanwege tijdsverzuim
Als u vanwege de behandeling ter terechtzitting van uw strafzaak niet heeft kunnen werken, dan heeft u recht op schadevergoeding wegens tijdsverzuim. De wet beperkt de schadevergoeding wegens tijdsverzuim tot de tijd die met het bijwonen van de zitting is gemoeid. Als de zitting 30 minuten duurt, mag u met reis- en wachttijd in totaal een dagdeel van 4 uur per zitting rekenen. Wanneer u voor een zitting onbetaald verlof moet opnemen bij uw werkgever dan kunt u een vergoeding vragen voor deze gederfde inkomsten als u kunt bewijzen dat u tijdens de zitting ook echt had moeten werken. Een brief van uw werkgever hierover is voldoende. U werkgever moet de dagen vermelden welke u had moeten werken plus het aantal werkuren per dag en uw netto uurloon. Heeft u dus een dagdeel (4 uur) wegens een zitting onbetaald verlof moeten opnemen, met een salaris per uur van € 12,50, dan heeft u recht op schadevergoeding wegens tijdsverzuim van € 50,00. Indien u zelfstandig ondernemer bent, dan moet u uw schade vanwege tijdsverzuim aantonen door middel van een accountantsverklaring of van een opdrachtgever.
Als u minderjarig bent en u ouders moeten ook verplicht aanwezig zijn bij de behandeling van uw strafzaak ter zitting, dan kunnen ook uw ouders aanspraak maken op schadevergoeding wegens tijdsverzuim. Voor de vergoeding voor uw ouders geldt hetzelfde als bovenvermeld bij meerderjarige verdachten.
- Schadevergoeding voor kosten van rechtsbijstand
Ingevolge artikel 591a Sv. heeft u tevens recht op vergoeding van de door u gemaakte kosten van rechtsbijstand. Het gaat dan om kosten die u aan uw advocaat moet betalen in verband met de door uw advocaat verleende rechtsbijstand. Als u meerdere advocaten heeft gehad, dan kunt u bijvoorbeeld verschillende malen de wettelijke eigen bijdrage verschuldigd zijn in het kader van aangevraagde toevoegingen bij de Raad voor Rechtsbijstand. Deze kosten kunt u terugvorderen als u bijvoorbeeld in hoger beroep bent vrijgesproken of u bent ontslagen van rechtsvervolging.
Indienen verzoekschrift schadevergoeding na onterecht vastzitten
Bent u van mening onterecht te hebben vastgezeten en recht te hebben op schadevergoeding ? Neem dan contact op met Sociaal Verhaal. Sociaal Verhaal kan voor u een gratis advocaat inschakelen om voor u een verzoekschrift schadevergoeding na onterecht vastzitten in te dienen. Onze advocaten zullen de kosten verbonden aan het indienen van het verzoekschrift schadevergoeding eveneens in rekening brengen bij de rechtbank. Het verzoekschrift kan dus gratis door een advocaat voor u worden ingediend bij de rechtbank. Sociaal Verhaal ziet erop toe dat dit ook echt gratis door de advocaat gebeurt.
Er geldt een wettelijke termijn van 3 maanden voor het indienen van een verzoek tot schadevergoeding. Afhankelijk of er sprake is van vrijspraak, ontslag van rechtsvervolging of sepot, begint deze termijn van drie maanden op verschillende momenten te lopen. Ingeval van vrijspraak geldt dat het verzoek voor schadevergoeding moet worden ingediend binnen drie maanden na het onherroepelijk worden van de uitspraak (tot vrijspraak). De uitspraak van de rechter wordt onherroepelijk na 14 dagen na de datum van de uitspraak. De Officier van Justitie heeft immers na de uitspraak nog 14 dagen de tijd om hoger beroep in te stellen, zodat de totale termijn om het verzoekschrift in te dienen 3 maanden en 14 dagen is, vanaf de datum van uitspraak. Vrijspraak betekent overigens dat u moet zijn vrijgesproken voor alle feiten die op de tenlastelegging stonden. De aan u ten laste gelegde (strafbare) feiten konden niet bewezen worden. De rechter heeft dan de overtuiging dat u het strafbaar feit niet heeft gepleegd of dat er onvoldoende bewijs was. Alleen bij een volledige vrijspraak bestaat volgens de artikelen 89 en of 591a Sv. recht op schadevergoeding. De wet zegt namelijk dat de strafzaak moet eindigen zonder dat aan u een straf of maatregel is opgelegd en zonder dat artikel 9a Sr. Is toegepast.
Schadevergoeding bij ontslag van rechtsvervolging
Ook als u ontslagen bent van rechtsvervolging heeft u recht op schadevergoeding bij onterecht vastzitten. Ontslag van rechtsvervolging betekent dat het feit wel kan worden bewezen, maar dat u niet strafbaar bent. Bijvoorbeeld omdat u ontoerekeningsvatbaar was of omdat u uit noodweer of uit zelfverdediging handelde. Ook als er een andere strafuitsluitingsgrond van toepassing is, dan wordt u ontslagen van rechtsvervolging en heeft u recht op schadevergoeding. Ook hier geldt weer dat u voor alle strafbare feiten die op de tenlastelegging stonden, ontslag van rechtsvervolging moet hebben gekregen. Alleen dan heeft u recht op schadevergoeding vanwege onterecht vastzitten.
Schadevergoeding bij sepot
Tot slot heeft u bij onterecht vastzitten ook recht op schadevergoeding indien er sprake is van sepot. De strafzaak tegen u is dan door de politie of de officier van justitie geseponeerd en er wordt afgezien van verdere strafrechtelijke vervolging of een transactievoorstel. Er zijn verschillende sepotgronden. De meest voorkomende sepotgrond is gebrek aan voldoende wettig en overtuigend bewijs. In geval van een vechtpartij kan er ook medeschuld zijn bij de aangever, op basis waarvan het openbaar ministerie besluit om u beiden niet te vervolgen. Als een strafzaak tegen u wordt geseponeerd, dan ontvangt u van de politie of van het arrondissementsparket schriftelijk bericht. In deze brief staat dat u niet langer als verdachte wordt beschouwd. In theorie kan de aangever nog een klaagschrift indienen bij het gerechtshof over het feit dat de officier van justitie niet tot vervolging overgaat. Gebeurt dit niet, dan kunt u met het sepotbericht aanspraak maken op schadevergoeding bij onterecht vastzitten. Het kan lang duren voordat u uiteindelijk een sepotbericht ontvangt van het Openbaar Ministerie. Indien u bijna twee jaar geleden door de politie bent verhoord en u heeft daarna niet gehoord of u nu wordt vervolgd of anderszins, neem dan contact met ons op. Eén van onze advocaten kan dan voor u achter een sepotbeslissing aangaan, zodat u alsnog recht op schadevergoeding heeft bij onterecht vastzitten.
